شربت امگا 3 اساسا از روغن ماهی یا به بیان دقیقتر روغن جگر ماهی تهیه میشود. این شربت سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 یعنی DHA (اسید دوکوزاهگزانوئیک)، EPA اسید ایکوزاپنتانوئیک میباشد. اسیدهای چرب امگا 3 در بدن تولید نمیشوند و باید از طریق تغذیه مصرف شوند و به همین دلیل به آنها اسیدهای چرب ضروری گفته میشود.
دو نوع اسید چرب ضروری وجود دارند که برای فعالیتهای حیاتی بدن مانند جابجایی اکسیژن، ذخیره انرژی، فعالیت غشای سلولی، تنظیم التهاب و تکثیر سلولی مورد نیاز هستند، این اسیدهای چرب ضروری عبارتند از امگا 3 و امگا 6. این اسیدهای چرب غیر اشباعِ چندگانه برای رشد و نمو طبیعیِ بسیاری از اندامها، بخصوص مغز و چشم مورد نیاز هستند.
همچنین روغن ماهی حاوی مقادیر بالای ویتامینهای A، D3 و E نیز هست.
غنیترین منابع اسید چرب امگا 3، غذاهای دریایی و مکملهای روغن ماهی هستند. اما متاسفانه امروزه اغلب غذاهای دریایی میزان بالایی جیوه دارند که برای سلامتی زیانآور است و بخصوص موجب آلزایمر و زوال عقل میگیرد، به علاوه احتمال بروز انواع سرطانها.
انواع مختلفی از از این مکمل در بازار وجود دارد. برای مثال انواعی که بوی ماهی ندارند، و یا انواعی با طعمهایی نظیر پرتغال و غیره.
موارد مصرف
تحقیقات علمی ثابت کردهاند که شربت امگا 3 مزایای بسیاری برای بدن دارد. برای مثال به حفظ سلامت عمومی بدن کمک میکند و سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت میکند. همچنین DHA برای حفظ عملکرد طبیعی مغز و بینایی مفید است، به بهبود افسردگی هم کمک میکند و احتمال بروز آلزایمر و زوال عقل را در افراد مسن کاهش میدهد. به علاوه برای بهبود کیفیت خواب نیز مفید است. DHA به همراه EPA به حفظ سلامت قلب کمک میکنند و احتمال بروز سکته را کاهش میدهند. به علاوه این مکمل سطح چربی تریگلیسرید را نیز در خون کاهش میدهد. این دارو همچنین میزان التهاب را در بدن کاهش داده و برای درمان بیماریهای التهابی نظیر آرتریت روماتوئید و آسم هم مفید است.
کودکان
یکی از کاربردهای رایج شربت امگا 3 کمک به رشد ذهنی و جسمی در کودکان و نوجوانان (خصوصا بین 3 تا 12 سال) میباشد. زیرا کودکان و نوجوان که در سن رشد هستند نیازهای تغذیهای بالایی دارند، و از طرفی مواد مغذی موجود در این مکمل در رشد و نمو کودک نقش کلیدی دارند.
بیشترین میزان رشد مغزی کودکان از بدو تولد تا سن دو سالگی رخ میدهد و در طول دوره کودکی و نوجوانی هم این رشد تکمیل میشود. در طول این دوره اسیدهای چرب امگا 3، بخصوص DHA برای رشد و نمو سالم کودک و عملکرد او در مدرسه ضروری هستند.
بهتر است که دریافت این مواد توسط کودک، از بدو پیدایش جنین آغاز شود و مطلوب است که مادر در طی دوره شیردهی هم به مصرف مکمل ادامه بدهد.
از فواید شربت امگا 3 برای کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش علائم اختلال بیش فعالی- کم توجهی
- تقویت عملکرد مغز
- کمک به رشد
- پیشرفت عملکرد مغز و شبکیه چشم نوزاد
- از آنجایی که امگا 3، غشای سلولی اعصاب مرکزی را تقویت میکند، میتواند به بهبودی بیماری ADHD نیز کمک کند.
- امگا 3 کیفیت خواب را بخصوص در کودکان بهبود میدهد.
برخی از محققین معتقدند که این مکمل هیچ عوارض جانبی حادی برای کودکان ندارد. البته ممکن است در برخی افراد موجب سوءهاضمه و یا خونریزی بینی بشود. توصیه میشود که پیش از مصرف این مکمل با پزشک کودک خود مشورت کنید.
بارداری
مصرف DHA در مادران باردار به بهبود رشد و نمو نوزاد و بخصوص رشد طبیعی مغز و چشم کودک کمک میکند. اما با این حال پیش از مصرف آن در طول بارداری مشورتهای لازم را با پزشک انجام بدهید.
رشد بهینه اعصاب جنین به مواد ضروری بسیاری وابسته است، از جمله DHA و EPA که تنها از طریق منابع غذایی قابل تامین هستند. در واقع اسیدهای چرب امگا 3 اجزا اصلی سازنده بافت مغزی و چشمی در جنین هستند. به علاوه شربت امگا 3 ممکن است در پیشگیری از افسردگی پس از زایمان هم مفید باشد.
اسیدهای چرب DHA و EPA در طول بارداری فواید متعددی دارند. مصرف خوراکی آنها در طول بارداری نمو نوزاد را بهبود میدهد، و رشد مغزی جنین را در طول نیمه دوم بارداری تسریع میکند.
و جالب است که بعد از زایمان نیز نرخ رشد کودک در سال اول سریعتر از میزان طبیعی است و برای چند سال بعدی هم این نرخ رشدِ بالا ادامه پیدا میکند. همچنین نتایج تحقیقات نشان داده است، نوزادانی که مادرانشان در طول بارداری امگا 3 بیشتری مصرف کردهاند حافظه هوش زبانی بهتری داشتهاند. به علاوه احتمال بروز مشکلات کلامی، IQ پایین، مشکلات رفتاری و اختلال در مهارتهای حرکتی در این کودکان، در سنین 7 تا 8 سال، کمتر از سایرین بوده است.
روش مصرف
- میزان مصرف دارو برای بزرگسالان 5 تا 10 میلیلیتر در روز میباشد.
- معمولا برای کودکان بالای 2 سال به میزان روزانه 5 میلیلیتر از این شربت استفاده میشود.
- بهتر است بیشتر از میزان توصیه شده از دارو استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد.
- دارو را قبل از مصرف تکان بدهید.
احتیاط کنید
- شربت امگا 3 تنها یک محصول مکمل است، و جایگزینی برای داروها نیست. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید، لطفا قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.
- در طول دوره شیردهی و بارداری پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- اگر هر داروی دیگری مصرف میکنید، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- مصرف این دارو همراه با داروی وارفارین توصیه نمیشود. پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.
- مصرف همزمان این مکمل میزان جذب داروی اورلیستات را کاهش میدهد. این دو را با فاصله 2 ساعت از هم مصرف کنید.
- درصورتی که خونریزی فعال دارید، نظیر خونریزی معده و یا خونریزی جمجمه، از مصرف این مکمل خودداری کنید.
شرایط نگهداری
- شربت امگا 3 را در دمای کمتر از 25 درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
- دارو را محیط خشک و تاریک نگهداری کنید.
- دارو را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهدارید.
- پس از باز شدن، دارو را در یخچال نگهدارید و بعد از 1 ماه دور بیاندازید.